یکی از دغدغه های والدین برای یاد دادن به کودکانشان روش صحیح وضو گرفتن است. می ترسند مبادا با روش اشتباه پیش بروند و انها را سر در گم کنند. ابتدا باید بدانید که وضو گرفتن خانم ها با اقایان متفاوت است پس روش صحیح وضو ی آقایان و خانم ها را در این مطلب گرد آورده ایم تا شما عزیزان از آن استفاده کنید.
در ابتدا فلسفه وجود وضو را برایتان شرح می دهیم و سپس به ضرح روش صحیح آن می پردازیم.
فلسفه و فواید وضو چیست؟
فلسفه و فایده وضو از دو نظر قابل توجه می باشد. یکی آثار وضوء از نظر دنیوی و بهداشتی و دیگر از جهت معنوی است. اینک توجه شما عزیزان را به علت وضوء از دو جهت مادی و معنوی جلب می نمایم.(برای پرهیز از طولانی شدن مطلب فواید معنوی وضو را در مبحثی جداگانه خدمت شما عزیزان عرض خواهیم کرد)
– آثار دنیوی و بهداشتی وضوء:
1- سبب طول عمر:
رسول خدا صلی الله علیه واله وسلم فرمود:
«یا انس اکثر من الطّهور یزید الله فی عمرک، و ان استطعت ان تکون بالّبل و النّهار علی طهارة فافعل، فانک تکون اذامت علی طهارة شهیداً.»
ای انس: سعی کن طاهر و با وضو باشی که خداوند بر طول عمرت می افزاید، و اگر توانستی شب و روز با وضو باشی این کار را انجام بده، زیرا اگر در حال وضو از دنیا بروی پاداش و ثواب شهید را خواهی داشت. 1
2- برآورده شدن حاجت:
امام صادق علیه السلام فرمود:
« انّی عجبت ممّن باخذ فی حاجة و هو علی وضوء کیف لا تقضی حاجته.»
من تعجب می کنم از کسی که دنبال حاجت و کاری است در حالی که با وضو است، حاجتش برآورده نشود! 2
3- ثواب شهید:
رسول خدا صلی الله علیه واله وسلم فرمود:
« من نام علی الوضوء ان ادرکه الموت فی لیله مات شهیداً.»
کسی که با وضو بخوابد، اگر در شب، مرگ به سراغش آمد، این شخص شهید از دنیا رفته است. 3
4- خواب با وضوء:
رسول خدا صلی الله علیه واله وسلم فرمود:
«من نام متوضا کان فراشه له مسجداً، و نومه له صلوة حتی یصبح، و من نام علی غیر وضوء کان فراشه له قبراً و کان کالجیفة حتّی یصبح. »
کسی که با وضو بخوابد بستر او برایش مسجد می شود، و خوابش (ثواب کسی را دارد که) به نماز مشغول است تا این که شب را به صبح رساند. و اگر کسی بدون وضوء خوابید بسترش برای او قبر خواهد بود و مانند مرداری می ماند تا صبح شود.
5- باعث زیادی رزق:
امام صادق علیه السلام فرمود:
« من سره ان یکثر خیر بینه فلیتوضا عند حضور طعامه ».
کسی که دوست دارد بر خیر و برکت منزلش بیفزاید هنگام غذا خوردن وضوء بگیرد.
و همچنین آن حضرت علیه السلام فرمود:
« الوضوء قبل الطّعام و بعده یزیدان فی الرّزق ».
وضو و (شستن دست و صورت) پیش از غذا و بعد از آن باعث زیادی روزی می گردد.
6- سبب از بین رفتن غم و غصه:
رسول خدا صلی الله علیه واله وسلم فرمود: « اوله ینفی الفقر و اخره ینفی الهم ».
وضو و (شستن دست و صورت) پیش از غذا باعث از بین رفتن فقر، و بعد از آن سبب از بین رفتن غم و غصه خواهد شد
روش صحیح وضو گرفتن
۱- نیت
برای وضو هم اول باید نیت وضو یعنی قصد وضو گرفتن برای انجام فرمان خدا و تقرب به خدا را داشته باشیم.
۲- شستن صورت:
بعد ابتدا با دست راست مقداری آب می ریزیم به بالای صورت و از جایی که مو روییده است را تا انتهای چانه، گردی جلوی صورت را می شوییم.
۳- شستن دست راست:
بعد با دست چپ آب می ریزیم به بالای آرنج دست راست و باز از بالا به پایین و نه برعکس ، می شوییم تا سر انگشتان.
توجه: آقایان زیر آب را بهتر است از پشت آرنج بریزند و خانم ها از جلوی آرنج آب را بریزند.
(تفاوت مستحبی وضوی آقایان و خانوم ها همین است)
۴- شستن دست چپ:
بعد با دست راست آب می ریزیم به بالای آرنج دست چپ و باز از بالا به پایین و نه برعکس ، می شوییم تا سر انگشتان.
توجه: آقایان فوق آب را باید از پشت آرنج بریزند و خانم ها از جلوی آرنج.
نکته: شستن صورت و دست ها در وضو باید از بالا به پایین انجام شود، یعنی هنگام شستن صورت آب را از بالای صورت میریزیم و از بالا به پایین دست میکشیم و نه از پایین به بالا که موجب باطل شدن وضو میشود، هنگام شستن دست ها هم آب را از کمی بالاتر از آرنج میریزیم و دست میکشیم تا سر انتگشتان.
۵- مسح سر:
بعد با تری موجود در دست راست ، مسح سر می کشیم، یعنی انگشتان دستمان را می گذاریم بالای سر و کمی پایین می کشیم.
نکته: لازم نیست مسح سر بر پوست سر کشیده شود و اگر بر قسمت انتهایی موها هم کشیده شود درست است، اما اگر مو به قدری بلند است که بر صورت ریخته می شود یا موی قسمتی از سر در قسمت دیگر سر قرار می گیرد مثل اکثر خانوم ها، باید برای مسح سر فرق باز کند و مسح را بر آن قسمت بکشد.
۶- مسح پای راست:
بعد مسح پا را انجام می دهیم، به این شکل که دست راستمان را که هنوز تر است از سر یکی از انگشتان پا تا مفصل پا می کشیم.
۷- مسح پای چپ:
بعد همین کار را با دست چپ، برای پای چپ انجام می دهیم.
نکته: هنگام مسح سر و پا، مواضع مسح باید خشک باشند، ولی اگر رطوبتشان به قدری باشد که رطوبت دست بر آن غلبه کند اشکال ندارد.
نکته: هنگام مسح نباید چیزی بین دست و موضع مسح فاصله باشد،مثل جوراب، هرچند نازک باشد.
تفاوت مستحبی وضوی آقایان و خانوم ها : همانطور که در بالا اشاره شد تفاوت وضو گرفتن آقایان و خانوم ها در ریختن آب هنگام شستن دست ها میاشد.
که آقایان بهتر است آب را از پشت مفصل آرنج و خانوم ها آب را از جلوی مفصل آرنج بریزند. که البته این تفاوت مستحبی است و اگر این موضوع رعایت نشود ؛ وضو باز هم صحیح خواهد بود
طریقه وضو گرفتن خانم ها و مردها
در وضو ما دو شستن داریم و دو مسح یعنی بعضی از اعضاء را باید شست و بعضی دیگر را فقط باید لمس کرد یا به عبارتی با دست روی آن کشید.
صورت و دو دست راست و چپ از اعضایی هستند که در وضو باید شسته شوند اما چگونه باید شست؟
صورت را از بالا جایی که مو روئیده تا چانه و پهنای صورت هم به اندازه انگشت شست و انگشت وسط باید شسته شود در این مورد هیچ فرقی بین زن و مرد نیست.
دست راست و همچنین دست چپ از اعضایی هستند که باید شسته شوند همچنان که اشاره کردیم اما از کجا و چگونه؟
دستها باید از آرنج تا نوک انگشتان شسته شوند و دقت داشته باشید که موقعه شستن باید از بالا به پایین شسته شود نه اینکه از سمت انگشتان به بالا هر دوست را به این نحو می شوریم توجه داشته باشید که هم در شستن دستها و هم صورت به اندازه یک مشت آب که ریخته شود روی صورت و دست ها اگر بعد از ریختن یک مشت آب دست کشیدید روی صورت یا دست ها این یک بار شستن محسوب می شود و تا دو بار شستن مجاز هستید اما اگر سه بار شود وضو باطل می شود.
با مثال توضیح بدهم اگر یک بار آب ریختید از جایی که مو می روید بعد از آن دست کشیدید روی صورت این یکبار شستن محسوب می شود دو بار به این نحو می توانید انجام دهید اما دفعه سوم وضو باطل می شود اما اگر من ده بار هم آب بریزم اما دست نکشم روی صورت هیچ مشکلی ندارد یعنی وضو باطل نیست این مثال در رابطه با دستها هم صدق می کند.
در شستن دستها بین زن و مرد تفاوت است البته این هم به عنوان مستحب مطرح می شود که برای خانم ها مستحب است از داخل دست یعنی داخل آرنج آب بریزند و برای مردان مستحب است تا از بیرون آرنج آب بریزند.
تا اینجا شستن مطرح بود حالا به سراغ مسح می رویم؛
جلوی سر و پاها باید مسح شوند طبق نظر شیعه…
بعد از شستن دستها باید بدون اینکه دست خود را به آب بزند یعنی بلافاصله بعد از فارق شدن از شستن دستها دست خود را روی قسمت جلوی سر گذاشته و از بالا به پایین مقداری بکشد به این عمل مسح می گویند. و باید با همان نمی که بعد از شستن دست چپ روی دست باقی است مسح را بکشند و بعد از مسح سر نوبت به مسح پا می رسد که باید از سر انگشت پا تا برآمدگی پا دست را حرکت داد.
توجه داشته باشید که هنگام مسح باید دست را بکشید نه اینکه دست را روی سر گذاشته و سر را حرکت دهید یا در پا همچنین پس حتما باید دست حرکت کند در غیر این صورت وضو باطل است.