یکی از بزرگ‌ترین مسائل انضباطی کودکان که والدین با آن مواجه هستند، مسئله گستاخی و حاضر‌جوابی کودکان است. گستاخی و حاضر‌ جوابی تقریبا در هر سنی اتفاق می‌افتد. به محض اینکه کودک یاد می‌گیرد «نه» بگوید، در معرض رفتارهای گستاخانه قرار می‌گیرد! این امر یک بخش طبیعی در روند رشد کودک است. گستاخی علل بسیاری دارد. ممکن است کودک بخواهد با گستاخی و حاضر جوابی کنترل زندگی‌اش را در دست بگیرد. همچنین ممکن است کودک بخواهد حد و مرز خود را با این کار پیدا کند. گرسنگی و خستگی نیز از جمله عوامل محرک هستند. پدر و مادر می‌بایست راهبرد مشخصی برای مقابله مؤثر و فوری با این رفتارها داشته باشند. والدین باید به کودکان بیاموزند که چطور خواسته‌ها و عقاید خود را به شیوه‌ای محترمانه و سازنده بیان کنند. در ادامه چند پیشنهاد کاربردی برای مقابله با گستاخی و حاضر‌ جوابی کودکان ارائه شده است:
خونسردی خود را حفظ کنید
نحوه برخورد با رفتارهای نامناسب کودک، زمینه تعامل شما را با یکدیگر فراهم می‌کند. کودکان در تحریک اعصاب والدین مهارت دارند. پاسخ دادن به کودک ۵ ساله‌ای که می‌گوید «شما رئیس من نیستید!» با گفتن «البته که هستم!» می‌تواند وسوسه انگیز باشد! اما اگر خونسردی خود را حفظ کنید، به کودک نشان می‌دهید که نمی‌بایست اینگونه رفتار کند.
وارد جدال لفظی نشوید
وقتی پدر و مادر به گستاخی و حاضر جوابی کودک به همان شیوه پاسخ می‌دهند، ناخواسته به کودک یاد می‌‌دهند که این رفتار، روش مناسبی برای رسیدگی به مشاجرات است. اگر نمی‌خواهید کودک چنین روشی را یاد بگیرد، بهتر است تا زمانی که آرامش خود را به دست نیاورده اید صحبت نکنید. به طور خلاصه، اگر می‌خواهید از گستاخی و حاضر جوابی کودک جلوگیری کنید، به او بهانه این کار را ندهید.
همیشه به خودتان یادآوری کنید که این یک بخش طبیعی در روند رشد کودک است 
حاضر جوابی چیزی است که تمام کودکان در روند رشد خود تجربه می‌کنند. تحمل این رفتار خسته کننده است؛ اما باید توجه داشته باشد که این رفتار بدان معنا نیست که کودک برایتان احترام قائل نیست.
حواستان به زمان شروع حاضر جوابی‌ها باشد
آیا فرزند شما بعد از مدرسه یا پس از فعالیت‌های فوق برنامه تحریک پذیرتر است؟ آیا وقتی خواب کافی ندارد، تمایل بیشتری به رفتارهای منفی مانند گستاخی و حاضر جوابی دارد؟ شما می‌توانید با شناسایی زمان شروع این رفتارها از بروز آنها جلوگیری کنید.
احترام بگذارید تا به شما احترام گذاشته شود
اینکه کودک نظراتش را بیان می‌کند، چیز خوبی است. تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که از بیان افکار و نظرات خود واهمه‌ای ندارند، کمتر در معرض دوستی با افرادی قرار می‌گیرند که به مواد مخدر و الکل گرایش دارند. رعایت اعتدال در این مورد اهمیت بسیاری دارد. کودکان باید بدانند که بیان نظرات و عقایدشان مشکلی ندارد و والدین به افکار و احساسات آنها توجه می‌کنند. از سوی دیگر، باید بیاموزند که رعایت رفتار محترمانه با والدین غیر قابل انکار است.
به کودک نشان دهید به حرف‌هایش گوش می‌دهید
وقتی شما و فرزندتان آرام شدید، به حرف‌هایش گوش کنید. به او نشان دهید تنها در صورتی به حرف‌هایش گوش خواهید کرد که دست از نق زدن و حاضر جوابی بردارد. با این حال، این بدان معنا نیست که همیشه با حرف‌هایش موافقت کنید. این رفتار حداقل به کودک نشان می‌دهد که به حرف‌هایش احترام می‌گذارید.
مراقب چیزهایی که کودک تماشا می‌کند باشید
فرزند شما کدام برنامه تلویزیونی را نگاه می‌کند؟ بسیاری از برنامه‌های تلویزیونی امروزی در برنامه‌های خود کودکانی را نشان می‌دهند که در برابر والدین حاضر جوابی می‌کنند. مسلما دوست ندارید فرزند شما چنین رفتارهایی را از تلویزیون یاد بگیرد.
کمک بگیرید
اگر فرزندتان به طور مداوم گستاخی می‌کند و تمایلی به شنیدن حرف‌ها و پیروی از دستورات شما نشان نمی‌دهد و از سوی دیگر، تلاش‌های شما برای مقابله با این رفتار بی‌ثمر است و صرفا باعث عصبانیت و کج خلقی بیشتر کودک می‌شود، بهتر است با یک پزشک متخصص کودکان مشورت کنید. این امکان وجود دارد که فرزند شما مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای یا ODD باشد. اگر از کمک‌های تخصصی بهره بگیرید، این عارضه قابل درمان خواهد بود.
تحمل رفتارهای گستاخانه خسته کننده و زجرآور است؛ اما هر قدر که رفتار مثبت‌تری از خود نشان دهید، کنترل بیشتری بر این مشکل خواهید داشت. توجه داشته باشید که بی‌شمار والدین دیگر نیز با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند. مهم‌تر از همه، باید بدانید هر قدر آرام‌تر باشید و حساسیت کمتری به رفتارهای گستاخانه و تمسخرآمیز کودک از خود نشان دهید، کودک یاد می‌گیرد که برای بیان نظرات و عقایدش رفتار بهتری داشته باشد.
منبع: about

اشتباهات رایج والدین در تربیت فرزندان