پیشگیری بهتر از درمان است، این را همه می‌دانند، اما باید بگوییم زمان مناسب در پیشگیری از بیماری‌ها بسیار مهم است. آنفلوآنزا از آن دست بیماری‌هاست که در فصل سرما گریبان خیلی از مردم را می‌گیرد و شیوع آن باعث نگرانی مردم می‌شود. گفته می‌شود برای پیشگیری از این بیماری می‌توان از واکسن استفاده کرد اما باید بدانید چه زمانی باید آن را تزریق کنید تا بیشترین تاثیر را برای‌تان به‌همراه داشته باشد.به همین دلیل تصمیم گرفتیم امسال زودتر از فصل سرما، یعنی دقیقا در فصل پیشگیری، شما را از این موضوع آگاه کنیم. بایدها و  نبایدهای تزریق واکسن آنفلوآنزا برای مقابله با این بیماری در فصل سرما را در این مطلب و با همکاری دکتر آروین دیندار، پزشک عمومی، برای‌تان آورده‌ایم. اگر می‌خواهید زمستان را به سلامت از سر بگذرانید، بهتر است از همین حالا به فکر پیشگیری باشید. 

بهترین زمان تزریق

واکسن در حقیقت میزان آنتی‌بادی‌های بدن را افزایش می‌دهد تا بتوان در برابر بیماری‌ها مقاومت کرد. حدود 28روز زمان لازم است تا آنتی‌بادی‌های بدن زیاد شود و برای مقابله با آنفلوآنزا آماده شود، بنابراین زمان مناسب برای تزریق واکسن آنفلوآنزا از اواخر شهریور تا اوایل مهرماه است؛ حدودا دو هفته آخر شهریور و دو هفته اول مهر. یعنی اگر در این زمان واکسن تزریق کنید، در اول فصل سرما برای مقابله با آنفلوآنزا ایمن خواهید بود. در حقیقت زمانی که آنفلوآنزا شیوع پیدا می‌کند، زمان مناسبی برای تزریق واکسن نیست چراکه باید از قبل این آنتی‌بادی‌ها در بدن وجود نداشته باشد نه زمان شیوع بیماری. در حقیقت کسانی که در زمان شیوع آنفلوآنزا واکسن تزریق می‌کنند، یک ماه بعد در برابر این بیماری مقاوم می‌شوند که اصلا شاید تا یک ماه بعد شیوع آن چندان جدی و خطرناک نباشد.

بعد تزریق چه  علائمی را تجربه می‌کنید؟

اگر واکسن آنفلوآنزا تزریق کنید معمولا بعد از آن علائمی خفیف اما شبیه آنفلوآنزا خواهید داشت. این علائم نشان‌دهنده این است که بدن شما در حال ساختن آنتی‌بادی علیه این بیماری است و کم‌کم پیشگیری در بدن‌تان اتفاق می‌افتد. ممکن است به‌دلیل علائمی مثل تب، ضعف، بی‌حالی، خستگی، بدن درد، علائم سرماخوردگی شامل آبریزش چشم و بینی و… فرد 2 تا 3روز نیاز به استراحت داشته باشد. بعد از 2 تا 3روز معمولا این علائم از بین می‌رود و می‌توانید زندگی روزمره خود را داشته باشید.

واکسن برای چه کسانی توصیه می‌شود؟

افرادی که بالغ هستند و در سلامت به‌سر می‌برند معمولا نیازی نیست که از واکسن استفاده کنند چراکه بدن به اندازه کافی توانایی مقابله با این بیماری را دارد. معمولا از واکسن آنفلوآنزا بیشتر برای کودکان، خانم‌های باردار و سالمندان یا افراد بیمار مثل بیماران قلبی و تنفسی که بدن‌شان توانایی مقابله با بیماری آنفلوآنزا را ندارد، توصیه می‌شود. دامنه سنی زیر 15سال و بالای 50سال مهم‌ترین گروه سنی هستند که لازم است واکسن آنفلوآنزا تزریق کنند. اما افراد بالغ سالم هم منعی برای مصرف ندارند و اگر دوست دارند ایمنی لازم برای پیشگیری از آنفلوآنزا را داشته باشند، می‌توانند برای تزریق واکسن اقدام کنند. نکته بسیار مهم این است که خانم‌های باردار برای تزریق این واکسن حتما باید با پزشک خود مشورت کنند.

چه کسانی نباید واکسن آنفلوآنزا بزنند؟

منع مصرفی برای استفاده از واکسن آنفلوآنزا وجود ندارد، یعنی اگرچه برای افراد درمعرض خطر، تزریق واکسن لازم است اما افراد دیگر هم می‌توانند از این واکسن استفاده کنند.

فقط افرادی که نقص سیستم ایمنی دارند باید در این رابطه محتاط باشند.

این افراد حتما باید با پزشک متخصص مشورت کرده و با نظر پزشک متخصص می‌توانند نسبت به این موضوع اقدام کنند.

ابهاماتی درباره  واکسن آنفلوآنزا

آنفلوآنزا نوعی بیماری است که در کشورهای مختلف ممکن است به شکل متفاوت بروز کند. به‌علاوه نوعی از آنفلوآنزا که امسال شیوع می‌یابد ممکن است در سال بعد تغییر کند و نوع دیگری باشد.  این است که تولید واکسن آنفلوآنزا براساس نمونه‌های بیماری در سال‌های قبل است و ممکن است امسال شکل دیگری از این ویروس شما را درگیر کند.

یک نکته درباره واکسن آنفلوآنزا در ایران هم این است که این واکسن‌ها در کشور ما وارداتی هستند.  در حقیقت ممکن است آنفلوآنزایی که در کشور تولیدکننده واکسن اپیدمی می‌شود در کشور ما اپیدمی نباشد و برعکس آنفلوآنزایی که در کشور ما اپیدمی می‌شود، واکسن آن در کشور واردکننده تولید نشده باشد.

با این حال متخصصان توصیه می‌کنند استفاده از آن بهتر از عدم استفاده است. مشکل دیگر در نگهداری و شرایط اصولی واردات این واکسن‌هاست که باید تحت نظارت قرار بگیرد و بیشتر به دستگاه‌های نظارتی مربوط است.

آیا عوارض جانبی  دارد؟

ما از «عوارض جانبی احتمالی» صحبت می‌کنیم یعنی این عوارض احتمال وقوع در برخی افراد را دارند و یک موضوع صددرصد و درباره همه افراد نیست. ممکن است کسی بارها و بارها یک دارو را استفاده کند اما حتی یک‌بار هم به عوارضی که برای آن درنظر گرفته شده مبتلا نشود. این عوارض فقط به‌عنوان هشدار و آگاهی‌بخشی اعلام می‌شود و ممکن است هیچ‌گاه هم رخ ندهد. به‌علاوه هر دارویی که مصرف می‌شود، ممکن است برخی علائم را هم به‌عنوان عوارض جانبی داشته باشد و این از نظر علم پزشکی پذیرفته شده است. حتی اگر عوارض جانبی احتمالی رخ دهند، بحث بررسی سود و زیان است. فواید داروها در برابر عوارضش، آن‌قدر بیشتر است که معمولا داروها را به خاطر عوارض‌شان کنار نمی‌گذاریم. علائم و عوارضی هم که به واکسن آنفلوآنزا نسبت می‌دهند آن‌قدر نادر است که شاید یک در میلیون‌ها تزریق اتفاق بیفتد. به‌علاوه این عوارض هنوز اثبات نشده، قطعی نیست و به شکل یک احتمال وجود دارد، بنابراین از آنجا که این عوارض اثبات نشده، نمی‌توان درباره آن نظر قطعی داد.»

واکسن بزنیم یا نه؟

نکته این است که ما برای اینکه توصیه کنیم از دارویی پرهیز شود باید براساس مستندات علمی معتبر استفاده کنیم. نمی‌توان براساس گفته‌های بدون مدرک و سند چیزی را توصیه کنیم. ممکن است کسی در نقطه‌ای از جهان آزمایش و تحقیقی انجام داده باشد نتایجی هم به دست آورده باشد، اما صرف یک تحقیق، درباره یک نفر، در نقطه‌ای خاص نمی‌توان اظهارنظر دقیقی در این زمینه داشت. باید بدانیم این نتایج در چه شرایطی و با چه نمونه‌ای به‌دست آمده و آیا منابع معتبر علمی آن را تایید کرده و به آن استناد می‌کنند یا نه. به‌علاوه اگر کسی تحقیقی کرده، چیزی را به اثبات رسانده و عوارض تا این حد خطرناک یک دارو را به اثبات رسانده و توصیه می‌کند که از فلان دارو استفاده نکنید، باید حتما نتایج تحقیق خود را در محافل معتبر علمی مطرح کرده تا بتوان براساس آن نتیجه‌گیری کرد. شایعات بدون منبع درباره عوارض داروها و  واکسن آنفلوآنزا جز سردرگم کردن مردم نتیجه دیگری ندارد.

واکسن آنفلوآنزا شما را بیمار می‌کند؟

ممکن است این شایعه به وجود آید که مردم تصور می‌کنند این واکسن‌ها بیشتر مردم را بیمار می‌کند یا فایده‌ای ندارد. واکسن آنفلوآنزا هم مثل همه واکسن‌های دیگر، بعد از تزریق ممکن است علائمی شبیه بیماری ایجاد کند. اساسا کار واکسن همین است که علائم بیماری در حد خفیف را ایجاد کند که بدن را نسبت به آن مقاوم کند. به جز این علائم، تا به حال عوارض دیگری در متون علمی برای واکسن آنفلوآنزا آورده نشده است. نکته بعدی این است که اگر عوارضی که گفته می‌شود درباره واکسن آنفلوآنزا وجود داشته باشد، مطمئنا سازمان غذا و داروی آمریکا جلوی تولید این دارو را می‌گیرد. وقتی سازمان غذا و دارو (FDA) این واکسن را تایید می‌کند، تاییدیه معتبر و قابل استناد است. سازمان غذا و دارو یک سازمان علمی بسیار دقیق و سختگیر است و زمانی تاییدیه صادر می‌کند که تمام جوانب بررسی شده و نتایج قطعی به‌دست آمده باشد، بنابراین می‌توان به نتایج این سازمان استناد و اعتماد کرد. به‌علاوه سیستم نظارتی داخل کشور ما هم بر واردات داروها نظارت جدی دارند و فقط داروهای مطمئن اجازه ورود به کشور را دارند. 

چطور باید واکسن بزنید؟

اگر خواهان پیشگیری از آنفلوآنزا با تزریق واکسن هستید، با مراجعه به پزشک می‌توانید نسخه تزریق این واکسن را دریافت کنید. یعنی باید با مشورت پزشک این واکسن را مصرف کنید اما مثل بسیاری از داروهای دیگر که متاسفانه در ایران بدون نسخه دریافت می‌شوند، این واکسن هم ممکن است در برخی داروخانه‌ها بدون تجویز و نسخه پزشک به فروش برسند. توصیه می‌کنیم اگر می‌خواهید این واکسن را تزریق کنید حتما بعد از مشورت با پزشک این کار را انجام دهید.

منبع: سیب سبز

از نظر وزیر بهداشت چه کسانی باید واکسن آنفلوانزا بزنند؟!