آتلکتازی چیست؟
آتلکتازی ناشی از التهاب مزمن غدد لنفاوی در زیر لوب میانی ریه راست است. یک علت شایع آتلکتازی تنفس کم عمق، بعد از جراحی بعلت بیهوشی است یا شکم یا درد قفسه سینه است.
آتلکتازی عبارت است از روی هم خوابیدن یک قسمت از یا تمامی یک ریه. این وضعیت باعث عدم جذب اکسیژن به مقدار کافی از ریه می شود.
علل آتلکتازی
• آمبولی ریه
• صدمه به قفسهٔ سینه یا شکستگی دنده ها
• زخم نافذ
• بزرگ شدن گره های لنفاوی
• کمبود سورفاکتانت در نوزادان (سندرم دیسترس تنفسی نوزادان)
• فیبروز پرده جنب بر اثر بیماریهایی مانند آزبستوز
• به طور کلی هر چیزی که مسیر هوایی را به طور مزمن مسدود نماید مانند ورود جسم خارجی، ترشحات غلیظ در راه هوایی برای مدت زیاد,وجود تومور و غیره.
• جراحی طولانی مدت تحت بیهوشی عمومی. معمولا افراد بعد از عمل جراحی به دلیل دردی که دارند سعی می کنند تنفس سطحی داشته باشند که این خود می تواند عامل ایجاد آتلکتازی باشد.
آتلکتازی ریه, پلورزی ایندومتاسین آتلکتازی
عوامل افزایش دهنده خطر
ο سیگار کشیدن
ο وجود یک بیماری که مقاومت بیمار را کاهش داده باشد یا وی را ضعیف کرده باشد.
ο بیماری انسدادی مزمن ریه ،مثل آمفیزم و برونشکتازی
ο استفاده از داروهایی که باعث کاهش توجه و هوشیاری می شوند، مثل خواب آورها، پاربیتورات ها، آرام بخش ها، یا الکل.
علایم شایع
♦ جمع شدن ناگهانی و دربرگیرنده یک ناحیة وسیع از ریه:
♦ درد قفسة صدری
♦ تنگی نفس؛ تند تند نفس کشیدن
♦ شوک (ضعف شدید، رنگ‌پریدگی پوست، تند شدن ضربان قلب)
♦ گیجی و منگی جمع شدن تدریجی:
♦ سرفه
♦ تب
♦ تنگی نفس
♦ علامت دیگری وجود ندارد.
عواقب مورد انتظار
· آتلکتازی ندرتاً زندگی را به خطر می‌اندازد و معمولاً خود به خود برطرف می‌شود.
· در صورتی که آتلکتازی به علت ترشحات مخاطی غلیظ یا جسم خارجی ایجاد شده باشد، بیرون کشیدن آنها باعث رفع آن خواهد شد.اگر علت آتلکتازی یک تومور باشد، سرنوشت بیمار به ماهیت تومور بستگی دارد.
عوارض احتمالی آتلکتازی
* ذات‌الریه
* آبسة کوچک داخل ریه
* دایمی شدن جمع شدگی بافت ریه و تشکیل بافت جوشگاهی
تشخیص آتلکتازی
¤ آزمایش برای اندازه گیری اکسیژن و دی اکسید کربن خون ونیز عکس برداری از قفسهٔ سینه.
¤ وجود مایع در فضای جنب ( اغلب اگزودا)
¤ با پیشرفت بیماری هایپوکسمی و سیانوز.
¤ شنیدن صدای کراکل (صدایی شبیه قل قل ناشی از عبور هوا از میان خلط) از ریه در زمان گوش کردن به صدای تنفس با گوشی پزشکی می تواند نشانه ی آتلکتازی باشد.
رادیوگرافی قفسه سینه, التهاب مزمن غدد لنفاوی
درمان آتلکتازی
داروها
– آنتی‌بیوتیک برای مبارزه با عفونت، که به طور اجتناب‌ناپذیر همراه با آتلکتازی رخ خواهد داد.
– داروهای ضد درد برای رفع درد خفیف.
– از مصرف داروهای خواب آور پرهیز کنید. ممکن است آنها باعث عود آتلکتازی شوند.
فعالیت
به محض روبه بهبود گذاشتن علایم، فعالیت‌های عادی خود را از سر گیرید.
رژیم غذایی
هیچ رژیم غذایی خاصی توصیه نمی‌شود، اما حداقل 8 لیوان آب یا سایر مایعات در شبانه‌روز بنوشید تا ترشحات ریه رقیق و نرم شود.
پیشگیری
1. وادار کردن به سرفه و تنفس عمیق هر 2-1 ساعت پس از عمل جراحی که حین آن از بیهوشی عمومی استفاده شده است. همچنین حتی‌الامکان بیمار باید در تخت جابجا شود و تغییر وضعیت دهد.
2. به هنگام بیماری ریوی، یا پس از عمل جراحی، مایعات باید بیشتر مصرف شوند، چه به صورت خوراکی و چه به صورت تزریقی. به این ترتیب ترشحات ریه رقیق‌تر و نرم‌تر خواهند شد.
3. اشیای کوچکی که احتمال دارد بچه‌های کوچک آنها را استنشاق کنند از دسترسی آنها دور نگه دارید.
منبع: بیتوته