رازیانه یک گیاه دارویی است که طبع گرم و خشکی دارد. در طب سنتی ایران، از آن به گیاه ضدبلغم و صفرا یاد می‌شود. چون گیاه بسیار گرمی است. اگر بخواهید از خاصیت مسهل بودن آن بهره‌مند شوید، باید آن را با ماده‌ای مصرف کنید که حرارت گیاه را کم کند و بهترین گزینه ما برای همراهی با آن سکنجبین و عسل است قسمت‌های مورد استفاده این گیاه عبارتند از: بذر، برگ و ریشه. مقدار مصرف روزانه رازیانه، به طور متوسط حداکثر 5 گرم یا یک تا سه استکان عرق آن توصیه می‌شود و برای اینکه نتیجه درمان مشخص شود و گیاه خواص درمانی خود را به جای بگذارد، حداکثر 40 روز زمان نیاز دارد.در دوران بارداری و شیردهی، مصرف این گیاه ضرری به همراه ندارد و داروخانه‌های گیاهی ایران به شکل‌های مختلف (مثل قطره آنتی‌میگرن، شربت توسیان، شربت تیسیان، پودر ژنرال تونیک، قطره سنکول، سنالین، منتازین و لوسیون تقویت موی سنیره) موجود هستند که داخل تمام این محصولات رازیانه وجود دارد.
رازیانه برای پوست ما هم خواص بیشماری دارد. مثلا برای ورم پلک و چین و چروک پوست مفید است که البته باید به صورت پماد مصرف شود. بدین صورت که باید بذر رازیانه را جوشانده و یا پودر کرد و سپس آن را داخل Cold Cream ریخت و به صورت کرم به پوست مالید. کُلدکرم یک کرم پایه است که می‌توانید آن را از داروخانه‌ها تهیه کنید. رازیانه به شکل ضماد برای از بین بردن موهای زائد بسیار مناسب است. برای این کار، بذر رازیانه را پودر کنید و سپس آن را با یک نوع روغن (مثل روغن زیتون یا روغن بادام) مخلوط کنید و به صورت ماسک روی صورت خود بگذارید. این ماسک باعث روشن شدن و شفاف شدن پوست می‌شود.
رازیانه برای کلیه خواص فراوانی دارد و همراه با کاکل ذرت باعث دفع سنگ‌های کلیوی می‌شود. اگر فردی که مبتلا به سنگ کلیه (کوچکتر از 5 میلی‌متر) است، روزی 4 تا 5 مرتبه بذر رازیانه و کاکل ذرت را بجوشاند و میل کند، سنگ‌ها دفع خواهد شد. ریشه این گیاه نیز باعث برطرف شدن مشکلات کلیوی می‌شود. علاوه بر این دارای خواص گوارشی فراوانی نیز هست. رازیانه ضداسپاسم و ضد نفخ است؛ ورم‌های روده و معده را از بین میبرد؛ به درمان سندرم روده تحریک‌پذیر کمک می‌کند و باعث کاهش میزان اشتها می‌شود. همچنین سکسکه و سوءهاضمه را برطرف می‌کند.
یکی از معجزه‌آساترین خواص رازیانه که در گیاهان دیگر کمتر به چشم می‌خورد تقویت دید است. به این ترتیب که عرق رازیانه را جوش می‌دهیم تا استریل شود و از وجود هر نوع میکروب یا عفونت پاک شود. سپس آن را داخل قطره‌چکان ریخته و داخل چشم می‌چکانیم. روزی چند قطره (صبح، ظهر و شب) باعث افزایش نورچشم، کاهش التهابات چشم (مثل قرمزی) و کاهش خطر ابتلا به آب‌مروارید می‌شود.رازیانه همچنین برای درمان التهاب پلک‌ها و درمان شب‌کوری بسیار مفید است.
برای بدبویی دهان و درمان گلو‌درد نیز می‌توان رازیانه را قِرقِره کرد و یا بذر آن را داخل دهان گذاشت و چند دقیقه جوید.
رازیانه حاوی آهن، فسفر، کلسیم، منیزیم، منگنز، روی و ویتامین K است و به حفظ استخوان ها کمک می کند. رازیانه دارای یک ماده ضد التهابی به نام آنتول است که خواص ضد سرطانی فوق العاده ای دارد و به ویژه در پیشگیری از سرطان سینه موثر است. رازیانه سبب کاهش مولکول NF-kappa B می شود. این مولکول یک تحریک کننده التهابی و تغییر دهنده ژن است. فیبر موجود در رازیانه از سرطان روده بزرگ پیشگیری می کند. جوشانده ریشه رازیانه ملین و مسهل است. روغن تخم رازیانه کرم روده را از بین میبرد و حالت تهوع را برطرف می کند. برای برطرف کردن آسم، سرفه و تنگی نفس از هم مفید است (دم کرده تخم رازیانه به مقدار سه فنجان در روز استفاده کنید) . همچنین برای رفع اسهال رازیانه را با زیره سبز به نسبت مساوی دم کرده و نوش جان کنید.
رازیانه برای مقابله با چاقی فوق العاده می باشد، زیرا این گیاه اشتها را سرکوب کرده و احساس پُر بودن را ایجاد می کند. رازیانه تازه با بالا بردن میزان متابولیسم بدن و تجزیه چربیها به عنوان ماده از بین برنده چربی طبیعی عمل می کند. به علاوه، به علت مُدر بودن، رازیانه به کاهش تجمع مایعات که دلیل رایج اضافه وزنهای موقتی می باشد،کمک می کند. نوشیدن دمنوش رازیانه طبق یک برنامه منظم باعث خروج مایعات اضافی از بدن شده و به عنوان یک داروی مُدر عمل می کند. شما همچنین می توانید با قرار دادن دمنوش رازیانه زیر چشمهای خود، پف زیر چشم را که به خاطر تجمع مایعات در بدن ایجاد شده، را کاهش دهید. به علاوه در راستای جلوگیری و درمان تجمع آب و مایعات در بدن، رازیانه به خروج سموم از بدن کمک کرده و احتمال ابتلا به بیماری های مجاری ادراری را کاهش می دهد. این گیاه همچنین دارای خواص عرق آور بوده که عرق ریزی را زیاد می کند.
تخم رازیانه حاوی میزان زیادی مس می‌باشد. این ماده‌ی معدنی برای ساخت سلول‌های خونی به ویژه در گلبول‌های قرمز لازم و ضروری است.
رازیانه خواص هورمونی دارد و برای بیش از 90 درصد از خانم‌ها تجویز می‌شود. به این شکل که در ترکیب آن، استروژن (هورمون زنانه) بالایی یافت می‌شود. به همین دلیل باعث افزایش شیر شده و بهترین درمان برای قطع قاعدگی است. التهاب‌های واژن و علائم یائسگی مثل گرگرفتگی را برطرف می‌کند. علاوه بر این اگر با گل‌گاوزبان صرف شود، قاعده‌آور است، یعنی قطع قاعدگی را متوقف می‌کند. زنان باردار با صرف رازیانه به زیباتر شدن نوزاد کمک می‌کنند. علاوه بر این، رازیانه احتمال اینکه فرزندتان دختر باشد را نیز افزایش می‌دهد، یعنی به تعیین جنسیت فرزند نیز کمک می‌کند.
مصرف بیش از حد رازیانه، احتمال آلرژی‌های پوستی را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، افرادی که ناراحتی‌های تنفسی دارند نیز باید مراقب باشند؛ زیرا ممکن است با تنفس و یا مصرف گیاه دچار حمله‌های آسم شوند.از دیگر تاثیرات جانبی رازیانه، احتمال کاهش نیروی جنسی در آقایان و لاغری در خانم‌هات. علاوه بر این مصرف زیاد از حد آن باعث قطع و یا کاهش شیر در زنان شیرده می‌شود. افراد سردمزاج نیز با خوردن این گیاه ممکن است دچار سردرد شوند .اثر عجیب رازیانه این است که خانم‌ها را لاغر و آقایان را چاق می‌کند!