ریسک ابتلا به سرطان روده در طول تمام دوران زندگی از هر 20 نفر یک نفر می باشد. امسال، جامعه سرطانیان امریکا تخمین زده است که بیش از 100 هزار نفر مبتلا به سرطان روده و بیش از 40 هزار نفر مبتلا به سرطان معقد می باشند. طبق این تشخیص ها، انتظار می رود که بیش از 51 هزار نفر که در حال جلوگیری و درمان این سرطان ها هستند، جان خود را از دست خواهند داد. هر فرد از 50 سالگس به بعد هر ده سال یک بار به کولونوسکوپی نیاز دارد.
آیا کولونوسکوپی موثرترین تست برای تشخیص سرطان روده بزرگ می باشد؟
بله، کولونوسکوپی تستی است که بیشتر پیشنهاد می شود و نتایج آن به واقعیت نزدیک است. کولونوسکوپی موجب دیدن کامل و مستقیم روده خواهد شد جایی که سرطان ممکن است پنهان شده باشد. کلونوسکوپی به پزشک شما این اجازه را می دهد نمونه برداری (بیوپسی) از بافت های شکم انجام دهد.
دیگر تست ها، مانند سیگموئیدوسکوپی و CT کولونوسکوپی، تنها یک بخش از روده را مرود بررسی قرار می دهند و برای اطمینان از این که تمام نقاط به خوبی مشاهده شده اند این دو تست باید هر 5 سال یک بار انجام شود. اما قادر به تشخیص پولیپ های کوچک در روده نمی باشند.
تست خون در مدفوع برای تعیین سرطان روده انجام می شود. آن ها به دنبال خون در مدفوع می گردند اما پولیپ های سرطانی همیشه موجب خونریزی نخواهند شد بنابراین توانایی این تست ها در تشخیص سرطان محدود خواهد شد. این روش ها راحت تر انجام می شوند و حالت تهاجمی کمتری دارند اما دقت آن ها از کولونوسکوپی کمتر است.
آماده سازی بیمار برای انجام کولونوسکوپی
آماده شدن برای انجام کلونوسکوپی قطعا مورد علاقه هیچ کس نخواهد بود. روش های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند و انتخاب این روش ها متناسب با سطح سلامتی بیمار خواهد بود. برخی از آن ها حاوی نوشیدن حجم زیادی مایعات، برخی دیگر تنها استفاده از قرص، و برخی دیگر با هر دو مورد نوشیدن مایعات و قرص انجام خواهد شد.
آماده سازی معمولا یک روز قبل از کلونوسکوپی صورت می گیرد اگرچه پزشک ممکن است نوشیدن مایعات را از یک تا 3 روز قبل از کلونوسکوپی توصیه کند تا از تمیز شدن سیستم گوارشی مطمئن شود. اگر نوشیدن مایع مخصوص تست برای شما سخت است می توانید از پودرهای طعم دهنده برای راحت تر خوردن به آن اضافه کنید. سرد کردن مایعات به کمک یخ نیز می تواند کمک کننده باشد.
آیا برای انجام کولونوسکوپی نیاز به مرخصی گرفتن است؟
معمولا، برای آماده سازی نیاز به گرفتن مرخصی نمی باشد. می توانید از یک شب قبل برای کولونوسکوپی آماده شوید. اما روز انجام کولونوسکوپی نیاز است که مرخصی بگیرید و نیاز دارید که همراه داشته باشید تا شما را به منزل برساند.
آیا آماده سازی برای کولونوسکوپی عوارض جانبی دارد؟
در کنار تمیز کردن روده (برخی از افراد پول زیادی برای تمیز کردن روده خود می پردازند)، ممکن است کرامپ و اسهال تجربه کنید. برخی از آماده سازی ها ممکن است که تعادل الکترولیت شما را بر هم بزند، اما پزشک شما اطمینان حاصل خواهد کرد که این روش درمانی هیچ تداخلی با دیگر داروها و شرایط پزشکی شما نخواهد داشت.
دوره بازیابی بعد از کولونوسکوپی
بعد از کلونوسکوپی، بیشتر افراد بعد از 24 ساعت به زندگی عادی خود باز خواهند گشت یا بعد از این که تاثیر داروهای آرام بخش از بین رفت. توصیه می شود که تا 48 ساعت بعد از کلونوسکوپی از پرواز کردن خودداری کنید.
آیا کولونوسکوپی خطری به همراه دارد؟
کلونوسکوپی به طور کلی ایمن است و خطری ندارد اما همانند هر روش درمانی، ممکن است خطراتی به همراه داشته باشد از جمله خونریزی یا عفونت البته در صورتی که بیوپسی برداشته شود. خطر ایجاد شکاف در روده بسیار کم است اما در صورت اتفاق افتادن می تواند حیات فرد را به خطر بیندازد.
در کولونوسکوپی دقیقا چه اتفاقی رخ می دهد؟
یک لوله بسیار انعطاف پذیر با سایز بسیار کوچک به اندازه انگشت، به همراه دوربین و فیبر نوری که به انتهای آن وصل شده اند از درون روده یا معقد گذرانده خواهد شد. از مقداری هوا برای منبسط کردن روده استفاده می کنند تا پزشک بتواند به خوبی درون روده را مشاهده کند. لوله انعطاف پذیر اطراف روده خم خواهد شد که گونه ای که به پزشک اجازه می دهد با زاویه 360 درجه روده را مشاهده کند جایی که روده کوچک به روده بزرگ متصل است.
ورود به درون بدن معمولا به طور میانگین 20 دقیقه زمان نیازد دارد. اگر پزشک پولیپ یا هر نوع تومور رشد کرده مشاهده کند از آن نمونه برداری خواهد کرد و آن را برای آزمایش بیشتر به آزمایشگاه خواهد فرستاد. گاهی بعد از نمونه برداری خونریزی اتفاق خواهد افتاد و در این موقع پزشک از لیزر یا دیگر منابع تولید کننده گرما برای متوقف کردن خونریزی استفاده خواهد کرد.
آیا باید هنگام کلونوسکوپی هوشیار باشیم؟
پزشک معمولا برای آرامش بیمار به او دارو خواهد داد. این داروها به بیمار کمک خواهند کرد در حین انجام کولونوسکوپی دردی را احساس نکنند. برخی از فردا خاطرات مبهمی از کلونوسکوپی را به یاد می آورند اما با این کار بیمار آرام خواهد بود.
رابطه ی بین سن و کولونوسکوپی
متاسفانه، سرطان روده تنها افراد مسن را درگیر نمی کند و یک بیماری مخصوص افراد سالمند نیست. هر ساله نزدیک به 13 هزار زن و مرد جوان مبتلا به سرطان روده می شوند. این سرطان در هر سنی می تواند انسان ها را درگیر کند اما خطر ابتلا شدن به آن بعد از 50 سالگی افزایش می یابد.
چرا به افراد بالای 75 سال توصیه می شود که معاینه شدن را متوقف کنند؟
خدمات پیشگیری از سرطان در امریکا توصیه می کند که معاینه شدن بعد از سن 75 سالگی را اگر که تا قبل از این سن معاینه انجام شده است، متوقف کنید. افراد بالای 75 سال که تاکنون کلونوسکوپی انجام نداده اند باید با پزشک خود در مورد خطرات و فواید کلونوسکوپی صحبت کند و تصمیم صحیحی برای انجام این تست بگیرد.
چه افرادی بیشتر در معرض خطر عوارض جانبی کولونوسکوپی هستند؟
افرادی که رقیق کننده خون استفاده می کنند مانند کوادامین، یا افرادی که دچار بیماری های قلبی و کلیوی هستند ممکن است که به توجهات ویژه ای نیاز داشته باشند. این افراد هنوز هم می توانند از کلونوسکوپی استفاده کنند اما ممکن است که آن ها نیاز به مراقبت های ویژه حین آماده سازی برای این فرایند و همین قبل و بعد از آن داشته باشند.
چه روش تشخیصی را می توان جایگزین کولونوسکوپی کرد؟
چندین جایگزین وجود دارد. می توان هر سال یک تست تعیین خون در مدفوع با حساسیت و دقت زیاد انجام داد و بهتر است که نمونه برداری ها از دو یا سه مدفوع انجام شود. می توانید با پزشک خود درمورد دیگر روش ها که حساسیت کمتری دارند صحبت کنید. حتی اگر این تست ها بهترین نباشند اما باز هم بهتر از عدم انجام غربالگری است.
غذاهایی که بعد از کولونوسکوپی می توانید مصرف کنید
روده بزرگ یا کلون یک بخش مهم و حیاتی از سیستم گوارش انسان ها می باشد به همین دلیل باید به صورت مرتب مورد معاینه قرار بگیرد. کلونوسکوپی روشی است که به کمک آن می توان هر نوع مورد غیر عادی در روده از جمله سرطان روده یا پلیپ را که در حال گسترش می باشد تشخیص داد.
برای بازگشت آسان سیستم گوارش به کار و جلوگیری از تحریک سیستم گوارش، پزشک به بیماران توصیه می کند که غذاهای نرم که هضم آن ها راحت است را مصرف کنند. اولین اولویت بعد از انجام کلونوسکوپی هیدراته ماندن بدن است. افراد با نوشیدن آب، دیگر نوشیدنی ها و غذاهایی که پایه آبی دارند مانند سوپ بدن خود را هیدارته نگه دارند.
بعد از کولونوسکوپی پزشک مصرف غذاهای زیر را به شما توصیه خواهد کرد:
آب
آب یک نوشیدنی ضروری برای هیدراته ماندن بدن است. برخی از افراد ممکن است که به مایعات بیشتری نیاز داشته باشند.
نوشیدنی هایی الکترولیتی
بسیار مهم است که هنگام دی هیدارته شدن بدن الکترولیت ها را جایگزین کرد. برای کمک به ذخیره الکترولیت ها افراد ممکن است که نوشیدنی ها ورزشی را ترجیح دهند.
سبزیجات و آب میوه ها
طیف گسترده ای از سبزیجات، میوه ها و نوشیدنی ها ترکیبی وجود دارند که می توان از میان آن ها انتخاب کرد. این آب میوه ها حاوی المترولیت ها و مواد مغذی می باشند.
چای گیاهی
چای گیاهی معمولا حاوی عناصری است که می تواند درد سیستم گوارش را آرام کند.
یخ در بهشت
یخ در بهشت حاوی مقدار زیادی قند و مایع است. هر دو این مواد برای افزایش سطح انرژی بعد از کولونوسکوپی مهم هستند.
کراکرها
کراکرهای نمکی به آسانی قابل هضم می باشند. مصرف آن ها برای بعد از کلونوسکوپی گزینه های خوبی هستند.
کره آجیل ها
کره آجیل ها معمولا به راحتی قابل هضم هستند. بیماران باید از خوردن خوراکی های سخت خودداری کنند و انواع نرم و روان آن ها را انتخاب کنند.
پوره سیب زمینی
پوره سیب زمینی یک خوراکی نرم است و گزینه خوبی برای بعد از کولونوسکوپی می باشد.
ماهی سفید
ماهی سفید به طور کلی نرم است و چون فاقد تیغه می باشد گزینه خوبی برای بعد از کلونوسکوپی محسوب می شود.
سیب
سیب حاوی مقدار زیادی فیبر می باشد که به راحتی هضم می شود بدون این که سیستم گوارش را تحریک کند. سیب حاوی شکر، کربوهیدارت است که انرژی مورد نیاز بدن را تامین می کند. سیب حاوی پکتین است که از اسهال جلوگیری می کند.
سوپ
سوپ مرغ و دیگر انواع سوپ گزینه های خوبی می باشند. بیماران باید از خوردن سوپ های تند خودداری کنند.
ژلاتین یا پودینگ
ژلاتین و پودینگ دو خوراکی هستند که برای بعد از کولونوسکوپی توصیه می شوند.
املت
املت علاوه بر این که نرم است حاوی پروتئین نیز می باشد. بیمار باید از خوردن شیر، فلفل یا پنیر به همراه تخم مرغ خودداری کرد زیرا با این کار از التهاب سیستم گوارش خودداری خواهد شد.
مربا یا کنسرو میوه ها
کنسروه میوه از جمله هلو، گلابی دو گزینه خوب می باشند. کنسروها معمولا پوست گیری شده اند و گزینه خوبی برای بیمار می باشد که باید از خوردن پوست خودداری کند.
تست و نان سفید
همانند کراکرها، نان سفید گزینه خوبی برای مصرف بیماران بعد از کلونوسکوپی می باشد.
سبزیجات پخته
سبزیجاتی که بخارپز، پخته یا آب پز شده اند بسیار ترد و نرم می باشند که مناسب بیماران بعد از کولونوسکوپی است.