الودکتر-سریال شهرزاد یک ملودرام عشقی- جنایی است که روایتی جذاب از ماجرای عشق دو جوان در سال1332 را به تصویر می‌کشد. عشق فرهاد و شهرزاد در بحبوحه درگیری‌ها و زد‌وبندهای کودتای 28 هم در گرداب بگیر و ببندهای کودتا، سرگردان و متلاطم روی امواج رها می‌شود تا جایی که شهرزاد برای حفظ جان معشوق دست به فداکاری می‌زند و به ازدواج اجباری تن می‌دهد. شهرزاد فداکاری می‌کند و به این ترتیب قربانی اول و آخر قصه می‌شود. این دست فداکاری‌ها در دنیای امروز ما اگر‌چه رنگ و بویی دیگر به خود گرفته اما همچنان می‌توان موقعیت‌هایی مشابه در جامعه را مثال زد که یک سوی رابطه بنا به هر دلیل و مصلحت‌اندیشی دست رد به سینه عشق می‌زند و زندگی دیگری را تجربه می‌کند بدون آنکه عواقب و پیشامدهای بعدی این انتخاب را موردنظر قرار دهد. پخش این سریال از شبکه نمایش خانگی بهانه‌ای شد تا سراغ پروفسور حسین باهر برویم و دیدگاه‌های این جامعه‌شناس و بنیانگذار مکتب رفتارشناسی را درباره مصادیق واقعی شخصیت‌های سریال شهرزاد در جامعه مرور کنیم.
الودکتر-گاهی می‌شنوم دختر‌خانم یا آقاپسری سال‌هاست با یکدیگر آشنا هستند اما یک سمت ماجرا به این نتیجه می‌‌رسد که طرف مقابلش فردی نیست که بتواند برای ازدواج روی او حساب کند. اما به‌خاطر آشنایی طولانی‌مدتی که داشتند و اینکه طرف مقابلش آسیب نبیند تن به ازدواج می‌دهد. آیا این شکل از ازدواج این روزها وجود ندارد؟ این شکل ازدواج آیا فداکارانه نیست؟
بله، این شکل از ازدواج وجود دارد، اما به این ازدواج ما فداکارانه نمی‌گوییم. این ازدواجی است که محافظه‌کارانه صورت گرفته است. خیلی ازدواج‌ها که با عشق شروع می‌شود بعدها متوجه می‌شویم که واقعا عاشقانه و عاقلانه نبوده اما به‌خاطر آبرو و خانواده و بچه و مسائل اقتصادی دو نفر سال‌های سال با هم زندگی می‌کنند. این اتفاق ممکن است بعد از ازدواج هم شاهدش باشیم. این همان طلاق ذهنی است. شرع می‌گوید که این مشکلی ندارد، اما موضوعی که شریعت گفته و افراد متشرع زیاد به آن توجه نمی‌کنند مسئله کفو است. کفو یعنی همدل، اما ما می‌گوییم هم شأن، یعنی اگر یکی لیسانس است دیگری هم لیسانس باشد. در‌حالی که کفو یعنی همدل و این موضوعی است که کمتر به آن توجه شده است.
الودکتر-شهرزاد بعد از ازدواج فداکارانه‌اش از یک سو هنوز به فرهاد فکر می‌کند و ازسوی دیگر در جریان زندگی با مردی مواجه است که دارد تلاش می‌کند توجه او را به‌دست آورد. او به مرور درگیر یک مثلث عشقی می‌شود. چطور می‌توان چنین وضعیتی را تحلیل و مدیریت کرد؟
یکی از مسائلی که ما آن را با عشق اشتباه می‌کنیم انس است. عشقی که از آن سخن می‌گویم و از ارکان ازدواج است این است که دو نفر واقعا همه جوره یکدیگر را قبول کنند برای آنکه پدر و مادر بچه‌های مشترکی باشند و مسیر زندگی را ادامه دهند و در برابر مشکلات با سعه‌صدر و بدون تنگ‌نظری کنار هم باشند و با واقعیت‌ها کنار بیایند. این می‌شود یک ازدواج دائمی موفق مثل ازدواج حضرت علی(ع) با حضرت زهرا(س) یا حضرت محمد(ص) با حضرت خدیجه (س). اما به هر دلیلی اگر بخواهیم ازدواج بدون عشق را توجیه کنیم این‌گونه می‌شود که با یک ازدواج رسمی طرفیم. یک نکاح رسمی داریم که زوجیت در آن دلی و قلبی نیست. قرآن می‌فرماید: یکی از منت‌ها و نشانه‌های خدا این است که از جنس دیگری همسر برای شما قرار داده است که زن در زندگی ایجاد آرامش کند و مرد ایجاد آسایش و بعد می‌فرماید که ما بین شما دو جنس مخالف مودت قرار دادیم، یعنی اگر مودت و دوستی واقعی یا قلبی نباشد ظاهرا ازدواج به‌عنوان بیزینس است. اما اگر بخواهیم از بحث خارج نشویم و از مثلث عشقی بگوییم، باید بگویم که عشق مثل خداست و در یک دل دو خدا نمی‌گنجد و یک دل نمی‌تواند جایگاه دو عشق باشد.
الودکتر-پس چطور می‌شود این همه سال درباره مثلث‌های عشقی حرف می‌زنند و ماجرا‌های مختلف از مثلث عشقی می‌شنویم؟
این مثلث عشقی ساخته بشر است. ما برای توجیه کارهای‌مان تئوری و فرمول می‌سازیم، الگوریتم فراهم می‌کنیم. ما چند مسئله مبنایی داریم. یکی دین است. ببینیم قرآن چه می‌فرماید. قرآن صریحا می‌فرماید شما نمی‌توانید بین دو زن عدالت برقرار کنید حتی اگر به آن مشتاق باشید.
الودکتر-در موقعیتی که در سریال شهرزاد به تصویر کشیده موضوع عشق دو مرد به یک زن است. یکی عاشق شهرزاد است و ناکام در رسیدن به او و دیگری به مرور بعد از ازدواج به شهرزاد علاقه‌مند می‌شود.
نه‌تنها در بینش اسلامی بلکه در عالم هستی این مونث است که انتخاب می‌کند. شیرهای نر دوئل می‌کنند و شیر ماده از میان آنها انتخاب می‌کند. این همه اسپرم می‌رود سراغ تخمک و آن تخمک است که از میان آنها یک اسپرم را انتخاب می‌کند. این نظام عالم هستی است. پس انتخاب اصلح با زن است. اگر زن هر کدام را انتخاب کند، انتخاب اصلح است. اما اگر او حساب‌گرانه انتخاب کند همان می‌شود که انتخابش بر مبنای دل نیست، بر مبنای عقل است.
ادامه این گفتگوی خواندنی را می توانید در شماره 147 مجله سیب سبز که هم اکنون روی کیوسک است بخوانید.
باران
به نظرمن فرهاد اصلا عاشق نبود چون وقتی که از شهرزاد جدا شد به دو ماه نرسیدعاشق یه دختر دیگه شد ولی قباد چهره ی یه عاشق رو به تصویر کشید
حسن کرمی
وقتی شهرزاد شوهرکرد دیگه فرهاد نباید برای بهانه های مختلف سراغ اون بره غرورخودشوداره له میکنه
زهرا شعباانی
به نظر من حق شهرزاد نبود که این طوری از فرهاد جدا بشه و بعد هم فرهاد اون رو برای درمان معشوقش صدا بزنه
دنیا
پس ادامه این مطلب کجاست؟
بهار
جالب بود.