گاهی وقتی داخل یک خانه جدید می‌شوید و یا در یک شهر دیگر قدم می‌زنید –مکان‌هایی که قبلا هرگز در آنجا نبوده‌اید– شاید نتوانید جلوی فکر کردن‌تان را بگیرید و با خود می‌گویید: من قبلا اینجا بوده‌ام. این حالت را آشناپنداری یا دژاوو می‌گویند و اگر قبلا این حالت برایتان رخ نداده شاید برایتان وحشت‌آور باشد.
تحقیقات نشان میدهد حدود دو‌سومِ افراد در دوره‌ای از زندگی این حالت را تجربه کرده‌اند. از آنجایی که آشناپنداری نوعی تجربه ذهنی است – یا به عبارت دیگر به سختی می‌توان آن را در موضوعات پژوهشی استنباط کرد – آزمون و سنجش نظریه‌هایی که پشت آن قرار دارد مستلزم دقت فراوانی است. در اینجا به نکات جالبی درباره این تجربه می‌پردازیم.
شما در جای دیگری شبیه مکان فعلی بوده‌اید
برخی پژوهشگران بر این باورند که وقتی وارد محیطی می‌شوید که بسیار شبیه فضایی است که قبلا در گذشته بوده‌اید، این مسئله سبب دژاوو خواهد شد. برای مثال، این حالت را می‌توانید زمانی تجربه کنید که وارد لابی هتلی شوید که مبلمان آن به همان شکلی است که در دوران کودکی در سالن پذیرایی خانه‌تان بود.
در سال ۲۰۰۹ محققان این نظریه را مورد بررسی قرار دادند. آنها تصاویری را به عده‌ای داوطلب نشان دادند که واقعا هیچ ارتباطی با آنها نداشته یا تأثیر خاصی رویشان نگذاشت – تصاویری مانند حصاری در حیاط خانه و کمی بعد تصویر یک رختکن؛ آنجا داوطلبان دژاوو را تجربه کردند چرا که این تصاویر بسیار شبیه هم چاپ شده بودند. محققان نتیجه گرفتند که احتمالا ارتباطی بین دژاوو و احساس صمیمیت و نزدیکی وجود دارد.
زیاد سفر می‌کنید
افرادی که زیاد به سفر می‌روند یا می‌توانند رؤیاهای خود را به خاطر بیاورند بیشتر از سایر افرادی که در خانه می‌مانند و یا رؤیاهایشان را به خاطر نمی‌آورند دژاوو را تجربه می‌کنند. در واقع دامنه گسترده‌تری از منابع می‌تواند این افراد را تحریک کند (هم از سفرهای ماجراجویانه اروپایی‌شان و یا حتی از تخیلات و تصورات شخصی‌شان)، بنابراین ممکن است با حسی مشابه به مکان‌های دیگر فکر کنند.
برای مغزتان اتفاقی افتاده
برخی از افراد که دچار صرع لُب گیجگاهی می‌شوند (در واقع نوعی صرع که در بخشی از مغز رخ میدهد که مسئول کنترل حافظه کوتاه‌مدت است) درست پیش از آنکه دچار تشنج شوند، حمله صرع به آنها دست میدهد – از دیگر نشانه‌هایی که این پدیده می‌تواند با شیوه فعال شدن خاطرات، مرتبط باشد. از طرفی این حالت می‌تواند نتیجه کشمکش مغز برای پردازش تکه‌های چندگانه اطلاعات باشد اما بنا به دلایلی نمی‌تواند آنها را به درستی تنظیم کند. کمبود «هم‌زمانی» عامل حس دژاوو است.
منبع: health
۳ تمرین ساده برای تسکین تشویش ذهنی تنها در ۲ دقیقه