روند تشخیص اشیاء در کودکان از سنین پایین شروع می‌شود: مطالعات محققان نشان می‌دهد که نوزادان علی‌رغم محدوده بینایی اندکی که دارند، میتوانند چهره دیگران را تشخیص داده و جزئیات آن را به خاطر بسپارند. وقتی نوزاد به سنی می‌رسد که بیشتر بیدار است، به مشاهده محیط پیرامون خود می‌پردازد و شناخت خود را از اشیاء، افراد و در نهایت خودش بهبود می‌دهد.
نوزادان چهره‌ها را خیلی زودتر از اشیاء تشخیص می‌دهند:
2 ماهگی: کودک می‌تواند چهره افرادی را که مراقبش هستند به خاطر بسپارد. بچه‌ها دوست دارند خودشان را در آینه مشاهده کنند. اما از آنجایی که قادر به تشخیص خود نیستند، به زمان بیشتری نیاز دارند. در این سن، تمرکز روی چهره صرفا یک سرگرمی است و ارتباطی با شناخت خویش ندارد.
3 ماهگی: کودک علاوه بر چهره آشنایان می‌تواند تصاویر دیگر را نیز به خاطر بسپارد. مثلا کتاب مورد علاقه یا خرس عروسکی محبوبش را از هر جا که شده تشخیص خواهد داد، در حالی که حتی نام آنها را نیز نمی‌داند.
5 ماهگی: کودک می‌تواند اشیاء مورد نظرش را به راحتی تشخیص دهد، حتی اگر بخشی از آنها از دیدش مخفی باشند. بقای شیء یک مهارت شناختی جداگانه است که مدت کوتاهی پس از تشخیص اشیاء توسعه می‌یابد. در 5 ماهگی، کودک می‌تواند چیزهایی را درک کند که خارج از محدوده دید او هستند.
15 ماهگی: خودشناسی در بسیاری از کودکان دیر توسعه می‌یابد؛ بنابراین، حتی اگر کودک بتواند اشیاء و چهره‌های پیرامونش را به خاطر بسپارد، ممکن است نتواند با دید تصویرش به درک درستی از خویش و آنچه می‌بیند دست یابد. وقتی کودک مستقل شود و بتواند بدون کمک شما راه برود و صحبت کند، ماهیت وجودی خویش را درک کرده و خود را به عنوان یک عضو مستقل خانواده به رسمیت می‌شناسد.
چطور به کودک کمک کنید خودش را کشف کند؟
در این بخش نکاتی ارائه شده که شما را در این راه یاری می‌کند:
ادا درآوردن. هر پدر و مادری این کار را انجام می‌دهد. اما باید بدانید که تقلید چهره صرفا یک کار سرگرم‌کننده نیست، بلکه کمک می‌کند که کودک خود را بهتر و سریع‌تر بشناسد.
زمان بازی را به فرصتی برای نمایش تبدیل کنید. با کودک بازی‌های سرگرم کننده کنید و درباره اسباب‌بازی‌ها با او حرف بزنید. مثلا می‌توانید برای عروسک‌ها اسم بگذارید و به هر یک صفات مشخصی بدهید که به واسطه آنها شناخته شوند.
دالی موشه بازی کنید. هر چقدر کودک بزرگ‌تر شود، به شناخت بهتری از اسباب‌بازی‌هایش دست می‌یابد. در این سن، می‌توانید از بازی‌های جدید مانند دالی موشه استفاده کنید. مثلا می‌توانید اسباب‌بازی‌ها را زیر پتو یا پشت بالش پنهان کنید و با کودک اقدام به پیدا کردن آنها بکنید.
با او عکس بیینید. برای یک کودک هیچ چیز مثل عکس دیدن و ورق زدن آلبوم خانوادگی سرگرم‌کننده و سازنده نیست. دیدن عکس شما و حتی عکس‌های خودش به او کمک می‌کند که شما و خودش را بهتر تشخیص دهد.
چطور باید بفهمید که کوچولوی شما به این نقطه عطف رسیده است؟
یکی از راه‌های ایجاد ارتباط با او این است که واکنش‌های او را پس از مواجهه با یک چیز جدید به دقت بررسی کنید. به عنوان مثال، او را جلوی آینه بنشانید و به موهایش سنجاق بزنید. سپس منتظر بمانید تا ببینید با دیدن سنجاق چه عکس‌العملی نشان می‌دهد. آیا برای گرفتن سنجاق به سمت آینه می‌رود یا روی سرش دنبال سنجاق واقعی می‌گردد؟ اگر کودک شما دنبال سنجاق واقعی می‌گردد، پس می‌توانید مطمئن باشید که کودک به این نقطه رسیده است. اما اگر کودک برای گرفتن سنجاق به سمت آینه حرکت می‌کند، باید بدانید که هنوز خود را به رسمیت نمی‌شناسد و برای رسیدن به این تشخیص به زمان بیشتری نیاز دارد.
نگران این چیزها نباشید
وقتی کودک می‌آموزد که چهره‌ها و اشیاء را تشخیص دهد، ممکن است در چیزهای مورد علاقه‌اش دست ببرد و بخواهد آنها را مطابق میل خود تغییر دهد. این یک امر تصادفی نیست که بسیاری از کودکان در سنین 5 ماهگی و بالاتر با علائم اضطراب جدایی مواجه می‌شوند. آن هم زمانی که قابلیت تشخیص اشیاء در مغز کودک در حال تکامل است. مثلا نوزادی را تصور کنید که در آرامش کامل در آغوش پدربزرگش لم داده است، اما وقتی مادربزرگ تصمیم می‌گیرد او را در آغوش بگیرد، ناگهان زیر گریه می‌زند. در این شرایط باید به مادربزرگ اطمینان دهید که مسئله شخصی نیست. همچنین باید به کودک زمان دهید که چهره مادربزرگ را بیشتر برانداز کند تا دفعه بعد او را به خاطر بیاورد.
منبع: whattoexpect