روزهای اخیر خبری مبنی بر سرطان‌زا بودن پودر بچه و پودر بدن یک برند خارجی منتشر شد که نگرانی‌های زیادی ایجاد کرد. اگرچه این سرطان‌زایی بیشتر درباره بزرگسالان بود اما به هرحال محصول برای کودکان هم ساخته شده و اهمیت موضوع بیش از اینهاست. در همین رابطه با دکتر مریم فرزان رییس اداره واردات فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو، دکتر محمد هاشمی متخصص سلامت جامعه، دکتر آذین نحوی‌جو محقق و عضو شورای سیاستگذاری سرطان و دکتر مسعود داوودی متخصص پوست و مو گفت‌وگو کردیم. این مطلب را بخوانید، حتما درباره استفاده از پودربچه دقت بیشتری خواهید کرد. 
  سارا میرشجاعی

ماجرا چه بود؟
یک دادگاه در ایالت میسوری آمریکا، شرکت «جانسون و جانسون» (Johnsons & Johnsons) را به پرداخت 72میلیون دلار غرامت محکوم کرد. شاکی، خانواده زنی است که گفته می‌شود به‌دلیل استفاده از پودربچه و پودر بدن «تالک‌دار»، سرطان تخمدان گرفته و جانش را از دست داده است. به گزارش سایت رویترز، شرکت جانسون و جانسون متهم است که برای افزایش فروش محصولاتی که حاوی  «تالک» هستند، دهه‌ها از دادن هشدار سر باز زده که این محصولات می‌توانند منجر به ابتلا به سرطان شوند. خانم فاکس ادعا کرده بود، بیش از 35سال از پودربچه ساخت «جانسون و جانسون» استفاده کرده و 3سال پیش به سرطان تخمدان مبتلا شده است. او چند ماه پیش در 62سالگی درگذشت. دادگاه هم دستور پرداخت 10میلیون دلار اصل خسارت و 62میلیون دلار غرامت تادیبی به خانواده ژاکلین فاکس را داده است. به‌علاوه بعد از این جریان حدود 2000نفر از خانم‌ها به‌دلیل عدم اطلاع‌رسانی این شرکت از سرطان‌زا بودن پودر تالک، از این شرکت شکایت کرده‌اند. این اخبار مربوط به سال 2016 بوده است اما در تازه‌ترین اخبار در این مورد، سایت ایندیپندنت می‌نویسد: هیئت منصفه سنت‌لوئیس به یک زن ویرجینیایی5/١١٠ ملیون دلار جایزه داد که ادعا می‌کرد استفاده از پودر جانسون‌اند جانسون باعث ایجاد سرطان می‌شود. قبل از این هم به موارد مشابه که چنین ادعایی داشتند 179میلیون دلار غرامت پرداخت شده است. 

پودر تالک چیست؟
دکتر مسعود داوودی توضیح می‌دهد: پودر تالک در صنایعی مثل کاغذ، رنگ، سرامیک، پلاستیک و محصولات آرایشی- بهداشتی ازجمله برخی کرم‌پودرها، انواع سایه چشم و… استفاده می‌شود. زمان زیادی است که استفاده از پودربچه در کودکان خصوصا دختربچه‌ها ممنوع شده است؛ چرا‌که زمانی که پودر تالک وارد مخاط شود، ممکن است باعث مشکلات زیادی ازجمله عفونت، التهاب ریه و مشکلات تنفسی در کودک شود. درباره افراد بزرگسال هم می‌توان همین پیش‌بینی‌ها را داشت. 

رابطه تالک با سرطان
دکتر نحوی‌جو عضو شورای سیاستگذاری سرطان توضیح می‌دهد: داستان از این قرار است که شرکت جانسون اند جانسون پرداخت غرامت را قبول کرده اما هنوز سرطان‌زا بودن محصولات‌شان را نپذیرفته است. به این معنا که اعلام کرده‌اند ما هنوز مطالعات‌مان را انجام می‌دهیم. از سال 1979 تا سال 2017 تحقیقات درباره سرطان‌زایی پودر تالک در حال انجام است. اما این مطالعات بیشتر اپیدمیولوژی است و متوجه شده‌اند که ارتباطی بین سرطان تخمدان و پودر تالک وجود دارد. یعنی عدد و رقم‌های حاصل از تحقیقات را مقایسه کرده‌اند و به نظر می‌رسد برای رسیدن به نتایج دقیق‌تر لازم است تحقیقات کلینیکالی در طولانی‌مدت هم انجام شود. با این حال با استناد به تحقیقاتی که انجام شده، می‌توان گفت پودر تالک می‌تواند ریسک ابتلا به سرطان تخمدان را بالا ببرد. البته باید گفت طول مدت استفاده هم مهم است و نیاز است که در این باره هم تحقیقات بیشتری انجام شود؛ اما به هرحال چنین ارتباطی وجود دارد.

تحقیقات چه می‌گوید؟
دکتر دانیل کرامر اپیدمیولوژیست به دیلی میل می‌گوید: حداقل 10 هزار نفر از زنان مبتلا به سرطان تخمدان به‌طور روزانه از پودربچه استفاده می‌کنند. طبق یافته‌های سال 1982 ارتباط محکمی بین استفاده از این پودر و سرطان زنان وجود داشته و افراد مصرف‌کننده این پودر 300برابر بیشتر در معرض ابتلا به این سرطان خطرناک قرار دارند. البته باید گفت این تنها یکی از تحقیقات است که ارتباط بین پودر تالک و سرطان را اثبات می‌کند. 

کدام پودرهای بچه بیماری‌زا هستند؟
دکتر هاشمی به نکته مهمی اشاره کرده و می‌گوید: اساسا پودربچه بر پایه پودر تالک ساخته می‌شود و این موضوع ارتباط چندانی با برند محصول ندارد. این‌طور نیست که بگوییم برند 
جانسون‌اند جانسون از پودر تالک استفاده می‌کند و بقیه برندها از مواد گیاهی بی‌ضرر بهره می‌گیرند مگر کمپانی‌هایی که روی برچسب محصول به صراحت اعلام کرده‌اند که از پودر تالک برای تولید استفاده نکرده‌اند. به‌طور واضح باید بگوییم پودربچه با هر مارک و برندی حاوی پودر تالک است، مگر اینکه روی بسته‌بندی نوشته شده باشد که محصول حاوی تالک نیست.

آیا سازمان غذا و دارو دوباره نظارت می‌کند؟ 
دکتر مریم فرزان، رییس اداره واردات فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو در این زمینه می‌گوید: مجوزهای وارداتی صادر شده از سوی اداره کل نظارت بر فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو که با لحاظ سیاست‌های ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری و اقتصاد مقاومتی انجام می‌شود، قطعا بعد از آزمایشات و تاییدات لازم به کالاها اختصاص داده می‌شود. بنابراین این فرآورده آرایشی مجوز دارد و به مردم توصیه می‌شود برای خرید هر نوع محصول مربوط به سلامت، به‌ویژه موارد وارداتی، پس از بررسی برچسب اصالت محصول و اطمینان از اصالت آن اقدام به خرید کنند. 

مراقب شایعه‌ها باشید
دکتر فرزان توضیح می‌دهد:  اگر مردم درباره هر فرآورده آرایشی و بهداشتی، شک و تردید یا مستنداتی دراختیار دارند که اصالت آن را نفی می‌کند، می‌توانند مدارک را به سازمان غذا و دارو ارائه کنند، چراکه در برخی موارد شایعات و پر و بال دادن به آن توسط برخی افراد، باعث تولید تشویش در ذهن مردم می‌شود. موضوع سرطان‌زا بودن برخی محصولات ممکن است اصلا به کشور ما مربوط نباشد و یک مورد در نقطه‌ای از دنیا اتفاق افتاده باشد که ممکن است برخی جزئیات آن هم متفاوت باشد، در داخل کشور به آن دامن زده می‌شود. واردات این محصولات هم آن‌قدر زیاد نیست اما با این حال اگر کسی مستنداتی درباره سرطان‌زایی این محصولات دراختیار داشته باشد، سازمان غذا و دارو رسیدگی خواهد کرد. ما هر چیز را براساس سند و مدرک انجام می‌دهیم و آزمایشات را قبل از ورود کالا به بازار انجام می‌دهیم، به‌علاوه در سطح عرضه هم نظارت داریم. ما روال نظارتی خود را همیشه انجام می‌دهیم و این نیازی به خبر و شایعه جدیدی ندارد.

استفاده از مواد سرطان‌زا ممنوع است؟
درباره ممنوعیت استفاده از پودر تالک در تولید محصولات آرایشی بهداشتی پرسیدیم. دکتر هاشمی پاسخ می‌دهد: نه در ایران و نه در کشورهای دیگر ممنوعیتی برای استفاده از پودر تالک در پودربچه وجود ندارد چراکه استفاده بلندمدت آن مشکل‌زاست و مصرف کوتاه‌مدت آن خواص درمانی پیشگیری از عرق‌سوز شدن دارد. به‌علاوه اینکه ممنوعیتی برای فروش خیلی دیگر از مواد سرطان‌زا هم وجود ندارد؛ مثال آن سیگار است که قانونا ممنوعیتی برای تولید و فروش ندارد اما سرطان‌زاست  یا مواد آرایشی که مقادیر زیادی سرب دارند اما ممنوعیتی برای فروش آنها وجود‌ ندارد. 

ماجرای جانسون خیلی جدی نیست!
از دکتر نحوی‌جو درباره اینکه چرا در ایران ممنوعیت استفاده از پودربچه جانسون وجود ندارد، پرسیدیم. او پاسخ می‌دهد: پودرهای بچه تولید هر کشوری حتی برخی از تولیدات داخل هم از تالک استفاده می‌کنند اما شکایتی انجام نمی‌شود. به‌علاوه اینکه در کشور ما سرطان تخمدان شیوع زیادی ندارد تا بررسی‌های بیشتری صورت بگیرد. در طول سال 1300 تا 1400مورد سرطان تخمدان گزارش می‌شود که آمار بالایی نیست که به چشم بیاید و به‌دنبال تحقیق برای چرایی آن باشیم. سرطان سینه در خانم‌ها و سرطان معده در آقایان بیشترین آمار را به خود اختصاص داده که البته باتوجه به مصرف مواد دخانی، سرطان ریه در مردان در حال افزایش است. 

چرا سیاستی برای ممنوعیت این مواد وجود ندارد؟

دکتر نحوی‌جو می‌گوید: پودر تالک در تولید محصولات دیگر هم استفاده می شود اما از آنجا که از طریق ورود به دستگاه تناسلی و جذب از طریق پوست بیشتر سرطان‌زایی خود را نشان می‌دهد، استفاده از آن در محصولات آرایشی بیشتر خود را نشان داده است. میزان استفاده و مواجهه با این مواد بسیار مهم است. سازمان غذا و داروی ایالات‌متحده هم به این نتیجه رسیده که باید تحقیقات بیشتری انجام شود تا سرطان‌زایی این مواد اثبات شود. بعد از آن می‌توان سیاست‌گذاری برای آن انجام شود. 

اگر تاکنون از پودراستفاده کرده‌اید

دکتر هاشمی توصیه می‌کند: کسانی که تا به حال از پودر بچه یا پودر بدن  استفاده کرده‌اند نیازی نیست نگران باشند؛ اما کسانی که زمان طولانی چندین سال از این پودرها استفاده کرده‌اند برای اطمینان بیشتر برای چکاپ به پزشک مراجعه کنند و آزمایشات لازم را انجام دهند. آزمایش خون و تست نمونه‌برداری دهانه رحم می‌تواند همه چیز را مشخص کرده و افرادی که سال‌ها از پودربچه استفاده کرده‌اند را از نگرانی رها کند. بیماری‌های بدخیم اگر در مراحل اولیه شناسایی شوند قابل مهار هستند، بنابراین یک چکاپ ساده گزینه اطمینان است. 

منبع: سیب سبز

آیا پودر بچه باعث بروز سرطان تخمدان می‌شود؟