تومور مغزی به رشد یک توده غیر طبیعی در مغز که امکان دارد خوش خیم یا بدخیم باشد، اطلاق می شود. تومورهای اولیه مغز (سیستم اعصاب مرکزی گروه هتروژنی) از بیماریها هستند که در مجموع دومین علت بدخیمی کودکان را شامل می شوند و مرگ و میر کلی در این تومورها 5/4درصد است. تومورهای مغزی در شیرخواران و کودکان کمتر یا 5 ساله بیشتر دیده می شود. در کودکان زیر 14سال شایعترین تومور آستروسیتوم پیلوسیتیک، مدولوبلاستوم/ تومور نورواکتودرمال اولیه و در بچه های 15 تا 19 ساله تومورهای هیپوفیز و آستروسیتوم شایع هستند.
از نظر تشخیصی ارزیابی بیمار با احتمال تومور مغزی یک اورژانس محسوب میشود. شرح حال، معاینه کامل به خصوص همراه با معاینه چشم، ارزیابی نورولوژیک و عکسبرداری لازم است. در تومورهای اولیه مغزی نیز ام ار آی، الزامی است. به طور کلی درمان تومورهای مغزی شامل جراحی ، رادیوتراپی و گاه شیمی درمانی است و بیش از 70 درصد کودکان با تومور مغزی عمر طولانی دارند و در حداقل 50درصد موارد عوارض طولانی مدت ناشی از تومور و درمان دیده می شود. این اختلالات شامل اختلال عصبی مزمن مانند اختلال حسی حرکتی، تشنج، تاخیر تکاملی، اختلال یادگیری، عوارض غددی مانند کم کاری تیروئید، اختلال رشد و تاخیر بلوغ است. همچنین این بیماران در معرض بروز بدخیمی ثانویه هستند. در عین حال، درمان تشنج، فیزیوتراپی، بررسی اختلال غددی، برنامه های تحصیلی مناسب و .... در ادامه درمان کودکان مبتلا به تومور مغزی لازم است .
تومور مغزی کودکان چندان قابل پیشگیری نیست.
علت ایجاد این تومورها ژنتیکی و کاملا شناخته نشده است. مدولوبلاستوم و اپاندیموما در پسرها بیشتر دیده می شوند. سندرم های ارثی و فامیلی همراه با افزایش شیوع تومورهای مغزی شامل 5درصد موارد است. تماس جمجمه با اشعه یونیزان نیز افزایش ریسک بروز تومور را به همراه دارد.
علائم بالینی بسته به محل تومور، نوع آن و سن کودک دارد به طوری که می تواند به علت انسداد جریان مایع مغزی نخاعی به وسیله تومور، افزایش فشار داخل جمجمه و یا به علت اختلال در کار قسمتی از مغز باشد . تغییرات خفیف شخصیت و تکلم ممکن است قبل از علائم کلاسیک بروز کند و بیشتر در سوپرا تنتوریال (کورتیکال) دیده می شود. در بچه های کوچکتر به علت شباهت علائم با سایر بیماریها مانند بیماریهای گوارشی، ممکن است تشخیص با تاخیر صورت گیرد. در شیر خواران ممکن است علایم افزایش فشار داخل جمجمه مثل استفراغ، خواب آلودگی، تحریک پذیری و سپس ماکروسفالی دیده شود. اختلال در راه رفتن، تورتیکولی، اختلال بینایی، دوبینی و نیستاگموس در تومورهای اینفراتنتوریال و ضعف حرکتی، اختلالات حسی، اختلال تکلمی و تشنج در تومورهای سوپراتنتوریال بیشتر دیده می شود. تومورهای ناحیه سوپراسلار و ناحیه بطن سوم ممکن است با اختلالات غددی مانند دیابت بیمزه، گالاکتوره، بلوغ زودرس، تاخیر بلوغ و کم کاری تیروئید همراه باشند.
در صورتی که تومور مغزی درمان نشود، آسیب دایمی مغز یا مرگ در انتظار کودک خواهد بود. از طرفی اگر تومور زود کشف شود و به سرعت جراحی شود یا تحت درمان قرار گیرد، بهبود کامل امکان‌پذیر خواهد بود.