با توجه به پیشرفت‌های اخیر در درمان آسم متاسفانه میزان شیوع این بیماری و مرگ و میر ناشی از آن دردنیا روبه افزایش است. با توجه به اهمیت موضوع، در این باره با دکتر عباس نعمتی، فوق تخصص ریه، دبیر انجمن فوق تخصصی ریه ایران به گفتگو پرداخته که در ادامه می‌خوانید:
وی در ابتدا گفت : در جوامع مختلف” آسم” یک مسئله جدی در زمینه سلامت افراد است که دولت‌ها سالانه بودجه زیادی را جهت کنترل این بیماری هزینه می‌کنند. میزان شیوع آسم در جوامع مختلف فرق می‌کند ولی در ایران براساس مطالعات مختلف انجام شده حدود هشت درصد است.
دکتر نعمتی در پاسخ به این سوال که آسم چیست، بیان کرد: آسم یک بیماری مزمن التهابی تنفسی (راه‌های هوایی) است که با حملات خس خس، سنگینی سینه، تنگی نفس و تنگ شدن راه‌های هوایی ریه همراه است و بیشتر در شب‌ها و یا صبح‌های زود اتفاق می‌افتد و این حمله با درمان و یا بدون درمان قابل برگشت است.
این فوق تخصص ریه ادامه داد : آسم در کودکان و نوجوانان از همه گروه‌های سنی شایع‌تر است و در پسرها قبل از بلوغ شایع‌تر از دختران است و در دختران بعد از بلوغ شایع‌تر است. وی عوامل مستعد کننده بیماری آسم را اینگونه تشریح کرد : عوامل زیادی در ایجاد آسم و یا بدتر شدن آن دخالت دارند مهم‌ترین عامل آلرژی است که می‌تواند در ایجاد آسم و حملات آن تاثیر داشته باشد. عوامل دیگر عبارتند از: آلودگی هوا، در معرض مواد شیمیایی بودن، عفونت‌های تنفسی، استشمام بوهای مختلف.
وی در پاسخ به این سوال که چه عواملی ریسک ابتلا به آسم را کاهش می‌دهند،بیان کرد : عوامل مختلفی وجود دارد که ریسک ابتلا به آسم را کاهش می‌دهند که شامل زایمان طبیعی، شیر مادر، رشد و بزرگ شدن اطفال به طور طبیعی (مانند بازی کردن در پارک و یا خاک و گل و. . . ) است چون ثابت شده هر چقدر کودک به اصطلاح استریل‌تر رشد کند ریسک ابتلا به آسم در آن بیشتر است.
دبیر انجمن فوق تخصصی ریه ایران در ادامه اظهار کرد : تشخیص آسم سهل و ممتنع است. بیمارانی که با حملات تنگی نفس مراجعه می‌کنند و در معاینه خس خس سینه مشاهده می‌شود تشخیص بسیار راحت است و گاهی نیز تشخیص مشکل می‌شود مانند مواقعی که فرد از تنگی نفس شدید شکایت می‌کند ولی در معاینه تست تنفس نکته غیر طبیعی وجود ندارد، در این زمان از تست‌های دیگر تشخیصی باید کمک گرفت و همچنین زمانی که بیمار فقط از سرفه‌های شبانه شکایت می‌کند و یا در مواجهه با یک عامل دچار تنگی نفس می‌شود و یا زمانی که در اثر عفونت‌های تنفسی دچار تنگی نفس می‌شود که در این موارد تشخیص به سادگی امکان پذیر نمی‌باشد و بایستی از تست‌های تکمیلی کمک گرفت .
دکتر نعمتی در ادامه گفت: در خانواده‌هایی که یک نفر بیماری آسم دارد بقیه افراد خانواده از ریسک بالاتری جهت ابتلا به بیماری آسم برخوردار هستند.
وی در مورد درمان بیماری آسم بیان کرد :” آسم” یک بیماری مزمن است و با بیماری‌های مزمن دیگر مانند دیابت، فشار خون و.. تفاوتی ندارد و بیمار تقریبا بایستی همیشه دارو مصرف کند. امروزه بهترین دارو برای در مان بیماری آسم، داروهای استنشاقی هستند چون مقادیر کم استفاده می‌شود و عوارض ندارند و یا عوارض خیلی کم دارند . در نتیجه بهترین دارو، داروهای استروئیدهای استنشاقی هستند که بایستی به طور روزانه مصرف شود و چنانچه علیرغم درمان فوق بیمار هنوز علامت تنفسی دارد بایستی یک داروی گشاد کننده نیز برایش تجویز شود.
این فوق تخصص ریه در ادامه ابراز داشت : لازم است بدانیم وقتی از کنترل بیماری آسم صحبت می‌کنیم بایستی بیمار بدون علامت تنفسی باشد و حمله تنگی نفس رخ ندهد نه اینکه منتظر بمانیم حمله تنگی نفس اتفاق بیفتد و بعد درمان کنیم .
وی خاطرنشان کرد:نکته بسیار مهم درمورد بیماران آسمی علایم شبانه است زیرا چنانچه با مصرف دارو علایم شبانه اعم از تنگی نفس و یا سرفه‌های شبانه وجود دارد بایستی به پزشک خود مراجعه کند .
دکتر نعمتی در مورد خانم‌های باردار مبتلا به آسم گفت: متاسفانه به کرات دیده شده که خانم‌های حامله ای که آسم دارند داروهای خود را به خاطر ترس از غیر طبیعی شدن روند رشد جنین قطع می‌کنند و دچار حملات تنفسی می‌شوند و علیرغم ایجاد حملات نیز دارو مصرف نمی کنند، در اینباره مطالعات مختلف نشان داده که در خانم‌های حامله ای که مبتلا به آسم می‌باشند عوارض و خطرات عدم مصرف دارو بیشتر از مصرف دارو می‌باشد و تنگی نفس در خانم‌های حامله بیشتراز مصرف دارو برای جنین ضرر دارد. در نتیجه خانم‌های حامله ای که مبتلا به آسم هستند با مراجعه به پزشک متخصص باید از داروهای استنشاقی که در حاملگی کم ضرر است، استفاده نماید.
دبیر انجمن فوق تخصصی ریه ایران در پاسخ به این سوال که ” چگونه از حملات آسم وافزایش علایم آن جلوگیری کنیم”، بیان کرد: با روش‌های مختلفی می‌توان از حملات آسم وافزایش علایم آن جلوگیری کرد که عبارتند از 1-تزریق واکسن آنفولانزا 2- در زمان‌های آلودگی هوا در منزل بودن 3- عدم برخورد با هرگونه مواد شیمیایی مانند نفت، گازوئیل، بنزین، شوینده‌ها، وایتکس، حشره کش‌ها از نوع اسپری و قرص3- در هوای سرد پوشاندن دهان و بینی با شال 4- جلوگیری از برخورد مستقیم با هوای سرد مانند کولر یا هر خنک کننده دیگر.
وی در پایان توصیه کرد : در شرایطی که بیمار علیرغم مصرف دارو دچارحمله تنفسی می‌شود باید دانست که، داروی تجویز شده روزانه برای بیمار کم است و نیاز به افزایش آن است . تعداد قابل توجهی از بیماران وقتی پس از مصرف داروهای استنشاقی، بیماری شان کنترل شد مبادرت به قطع دارو می‌کنند که باعث عود علایم بیماریمی شود که کاملا اشتباه است و باید حتی در زمان‌هایی که علایم بیماری توسط داروهای استنشاقی قابل کنترل است، بیمار بعد از مراجعه،مراجعه به پزشک خود را کم کند نه اینکه قطع شود.